Phanh xe bằng 'phím space' ?

Trong một lần tôi theo chân Hùng “bạn của tôi” đến một buổi thi thử phần mềm lái xe mô phỏng, Hùng nói thấy ‘’kỳ lạ'' bài thi lý thuyết về xử lý tình huống với kỹ năng điều khiển đều sử dụng bằng bàn phím máy tính.

Tôi cũng đã hiểu vì sao Hùng cảm thấy khó và đã thi trượt mô phỏng rất nhiều lần. Bạn tôi gần 30 tuổi, sau nhiều năm bán thanh xuân cho xứ sở hoa anh đào, nay cậu bạn trở về và muốn sở hữu một chiếc “bốn bánh” để tận hưởng cũng như dành cho bản thân và gia đình một món quà sau nhiều năm vất vả. Mấy tháng qua, anh khốn khổ với công cuộc tìm kiếm bằng lái xe ô tô do luôn gặp trở ngại ở bài thi trên phần mô phỏng. Hùng ở bên đó lao động chân tay nên sử dụng máy tính có đôi chút không thành thạo và lóng ngóng. Hùng cảm thấy không hiểu tại sao lại tập “chơi điện tử” để được lái ô tô.?

Hình thức thi mô phỏng ở Việt Nam vẫn như cách đã được áp dụng từ vài tháng qua. Tôi cũng tự hỏi, tại sao việc thi bằng lái xe cuối cùng lại đòi hỏi kỹ năng sử dụng máy tính mượt mà? Theo như ý kiến riêng Tôi thì nhà nước nên bỏ phần thi mô phỏng hoặc chuyển đổi phương hướng cho các thí sinh thi thật với tiêu chuẩn của một buồng lái giả lập đúng nghĩa. Chứ không thể đánh giá các thí sinh ra việc thi mô phỏng và phản xạ bằng cách ấn nút “space” được… có rất nhiều thí sinh nhà nghề được theo chân các bậc cha chú huấn luyện từ lúc chưa có bằng… để mà nói họ xử lý tình huống thực tế rất tốt nhưng khi vào thi mô phỏng thì lại không thể được. Đó là sự khác biệt giữa thực tế và mô phỏng.

Thứ nhất, việc sử dụng phương tiện giao thông trên đường phải tuân thủ ba yếu tố cơ bản: các quy tắc được quy định bởi Luật giao thông, khả năng áp dụng các quy tắc đó trên phương tiện, và tốc độ áp dụng quy tắc trên phương tiện trong giới hạn cho phép. Bài thi trên phần mềm mô phỏng (chính xác là trên máy tính với phần mềm mô phỏng) gần như không nhằm đáp ứng yếu tố nào trong ba yếu tố trên.

Thứ hai, vai trò của các hệ thống mô phỏng là để tránh thực hiện một thao tác nào đó trong môi trường thực tế nhưng vẫn bảo đảm mọi điều kiện tương đương trong môi trường thực tế. Thế nên, nếu sử dụng mô phỏng nhằm đánh giá yếu tố tốc độ áp dụng quy tắc, học viên hoặc người thi phải được ở trong hệ thống hoàn toàn mô phỏng phương tiện giao thông đang lưu thông trên đường. Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên, tại Pháp hệ thống mô phỏng này cũng không phổ biến và chỉ dùng để giúp học viên giảm bớt căng thẳng trong những giờ đầu tiên ngồi ghế lái. Do đó, việc luyện tập trên một hệ thống hoàn toàn không tương tự phương tiện di chuyển không có nhiều ý nghĩa với công tác đào tạo lái xe. Đó là chưa kể việc áp dụng nó cho kỳ sát hạch. Khi đề cập đến cái gọi là hệ thống, người ta phải xây dựng một mô hình hoàn chỉnh từ phần mềm cho đến phần cứng. Đối với sự cải tiến trong kỳ sát hạch lái xe này, Cục Đường bộ vẫn chỉ chú trọng vào phần mềm và loay hoay nâng cấp phần mềm, mà quên đi vai trò "thân xác" của phần cứng.

Quyết định mới nhất của Cục Đường bộ trở thành nỗi thất vọng to lớn của Hùng. Một bạn thi mách Hùng mẹo "học thuộc tình huống, canh phím space", nhưng anh luyện mãi chưa thành thục. Không còn cách nào khác, sắp tới, anh sẽ phải tiếp tục "đánh vật" với bàn phím thay vì vô lăng.