Tìm hiểu sự thật về cây hương ngoài trời: Thờ ai và ý nghĩa tâm linh?

1. Cây hương ngoài trời thờ ai?

Lập cây hương ngoài trời hay bàn thờ thiên hay bàn thờ ngoài trời, là phong tục đã có từ lâu đời ở nước ta. 

"Thiên" trong tiếng Trung có nghĩa là "Thiên đường." Kể từ thời cổ, Thiên đường đã chiếm vị trí quan trọng nhất trong niềm tin dân gian và được đặt trên cấp độ thờ cúng trước đức Phật. Thứ tự thờ cúng trong tín ngưỡng của người dân chúng ta là "Thiên đường - Phật - Thánh - Thần."

Do đó, ở nhiều nơi, ngoài việc thờ cúng tổ tiên thì việc lập bàn thờ thiên là việc đầu tiên của mỗi người, mỗi nhà và được tính toán rất thận trọng

Có quan niệm cho rằng, cây hương ngoài trời chính là nơi thờ tiền chủ. Tiền chủ là người chủ đầu tiên của ngôi nhà.

Trong quan niệm của người xưa, ngôi nhà có thể thay đổi theo thời gian, nhưng khi sống trong cõi âm, người tiền chủ vẫn nhớ về ngôi nhà xưa của họ. Vì vậy, những chủ nhân tiếp theo không muốn bị quấy rầy bởi linh hồn của người tiền chủ, nên họ xây dựng một bàn thờ ngoài trời để thờ cúng người tiền chủ đặc biệt cho gia đình mình.

Một cây hương đặt ở ngoài sân được sử dụng làm bàn thờ của tiền chủ. Trong các ngày rằm, mồng một, lễ tết hoặc khi trong nhà gặp khó khăn, người ta thường cúng tiền chủ vào đây để xin sự bình an cho tất cả thành viên trong gia đình.

Vậy trả lời câu hỏi cây hương ngoài trời thờ ai, bạn có thể lý giải theo 2 cách như trên: thờ trời đất, thần linh nói chung và tiền chủ của ngôi nhà.

2. Ý nghĩa việc đặt cây hương ngoài trời là gì?

Góc nhìn tâm linh và triết học cho rằng cây gỗ agarwood (bàn thờ ngoài trời) là liên kết giữa thiên đường và trái đất, giữa giới tinh thần và thế giới vật chất, và ý nghĩa sâu xa hơn là giá trị nhân văn, hy vọng thời tiết hòa hợp và điều tốt lành sẽ đến trong cuộc sống của con người. Nó được trồng thẳng đứng để kết nối biểu tượng các khía cạnh này.

Cây hương trong các nghiên cứu về đời sống tâm linh của người Việt có khả năng truyền tải thông điệp thiêng liêng giữa các thế giới khác nhau như chốn âm dương và giữa con người và thần linh hay ma quỷ.

Cây hương được đặt ngoài trời với mục đích cúng xin sự thông thiên và cầu mong điều may mắn. Trong nhà, mái che ngăn cản việc thông thiên, do đó, cây hương được đặt ở ngoài để khấn vái trời.

Có người không đồng ý rằng nếu đã là trời thì không cần phải thông qua thiên cũng có thể hiểu được, tuy nhiên, nếu theo quan điểm đó thì không cần phải thực hiện bất kỳ hình thức tôn kính nào, bao gồm cả việc thắp hương.

3. Cách đặt cây hương ngoài trời để thờ cúng

Cây hương, bàn thờ ngoài trời có thể được đặt ở ngoài sân vườn, ban công.

Cây hương thường có một trụ cao khoảng 80 cm trở lên. Phần trên cùng của trụ được mở rộng thành một mặt bàn thờ, với thành ở phía sau và hai bên. Trên bàn thờ, có đặt một bát hương hoặc mâm bồng, không cần ghi tên hay bài vị, nhưng có thể được đắp hình rồng chầu nguyệt. Trang trí và lễ vật không cần quá phức tạp, nhưng cần được sắp xếp kỹ lưỡng, sạch sẽ và gọn gàng.

Trong những ngày rằm, mồng một, lễ tết hoặc khi gặp rắc rối trong nhà, người ta thường tổ chức nghi thức cầu khấn ban thờ ngoài trời nhằm xin cầu cho sự bình an và may mắn mang đến trong gia đình.

Cây hương thờ ngoài trời có thể được chế tạo từ xi măng hoặc đá. Đối với cây hương làm từ xi măng, có thể sơn theo nhiều màu sắc khác nhau. Trong khi đó, cây hương bằng đá vẫn giữ nguyên màu sắc tự nhiên của đá.

4. Cách chọn hướng khi lập bàn thờ ngoài trời

Trong quá khứ, người ta thường lựa chọn vị trí phù hợp trước khi xem xét phương hướng. Vì bàn thờ thiên mang tính chất thắp hương và cúng bái ngoài trời cho gia chủ, nên cần đặt ở vị trí thoáng đãng và có tầm nhìn ra trời.

Tùy theo vị trí và hoàn cảnh mỗi nhà mà khi lập bàn thờ thiên đặt ở vị trí sao cho thuận tiện với việc thắp nhang nhất có thể.

Sau khi xác định vị trí cây hương, ta chú ý đến việc định hướng. Thông thường, theo quy tắc phong thủy chung, hướng của bàn thờ nên nằm ngược với người đứng khấn để thuận tiện cho lễ bái. Hướng đặt bàn thờ theo hướng cát được coi là lựa chọn tốt nhất.

Tuy nhiên, khi nói về bàn thiên thì vì nằm ở ngoài trời theo bốn phương tám hướng, nên không cần tuân thủ nghiêm ngặt vấn đề hướng. Tuy vậy, vẫn cần chú ý giữ tính trang nghiêm, chỉnh tề bằng cách không đặt bàn trong các góc khuất tối, và tránh đặt ở những vị trí thiếu ánh sáng hoặc góc hẹp khiến cho việc hành lễ trở nên khó khăn cho người thắp hương.

Ý kiến của cha ông ta đã được truyền lại rằng chúng ta nên thắp nhang và cúng trời đất vào những thời điểm khi âm dương giao thoa, như lúc sắp mặt trời lên hoặc lặn, nếu theo giờ âm là giờ Mão (khoảng từ 5-7 giờ sáng) và giờ Dậu (khoảng từ 5-7 giờ chiều tối).

Những lúc giỗ chạp hay như cúng giao thừa thì nếu chọn được vị trí thuận lợi cũng giúp gia chủ dễ dàng cúng bái bày đồ lễ vào ban đêm mà không va vấp.

5. Văn khấn cây hương ngoài trời

Xin kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ và chư vị Tôn thần

Tín chủ chúng con đây là ……………………………. Tuổi………………….

Hiện cư ngụ tại…………………………………………………………………

Hôm nay được biết là ngày………. tháng…………năm…………………

Tín chủ con thành tâm muốn mua lễ bao gồm hương hoa trà quả và nén tâm hương để cúng dâng trước các vị thần: Đức Hoàng thiên hậu Thổ và các vị thần quý.

Trước án, Tiền Chủ thương xót tín chủ giáng lâm và chứng giám lòng thành để chúng con được thụ hưởng lễ vật và có sự bảo đảm an ninh, thịnh vượng cho toàn gia. Chúng con thành tâm lễ bạc trước án và xin được phù hộ và độ trì.